Iedereen weet dat ik verzot ben op de Italiaanse keuken. Zeker nu de zomer in volle gang is staat er bij ons thuis minimaal één keer pasta op de buitentafel. Maar wat nou als je niet zo bekend bent met die zalige Italiaanse keuken? Voor iedereen die wel wat ondertiteling kan gebruiken, zet ik de bekenste culinaire termen op een rijtje. Mijn Italiaanse woordenboek!
De bekendste culinaire Italiaanse woorden uitgelegd
Al dente
Beetgaar, de ideale gaarheid voor bijvoorbeeld pasta.
Amaretto
Een zoete likeur met amandelsmaak.
Antipasti
Voorgerecht, vaak diverse kleine hapjes. Denk aan rauwe gedroogde ham, worst, focaccia, olijfolie en kaas. De letterlijke vertaling van antipasti is ‘voor de pasta’: hierna volgt namelijk de primi (zie verderop in de woordenlijst).
Acqua minerale
Bronwater. Acqua minerale gassata is bronwater met prik, Acqua minerale naturale is zonder prik.
Balsamico
Een rijke en diep smakende azijnsoort, gemaakt van trebbianodruiven, die groeien in de omgeving van Modena, Noord-Italië.
Bicchiere
Een glas.
Bolognesesaus
Een traditionele pastasaus, afkomstig uit de regio Emilia Romagna. Eigenlijk noemen ze dat daar ragú.
Bottiglia
Een fles.
Burrata
Een verse witte kaas, gemaakt van mozzarella en room. De bol (buffel)mozzarella wordt ingespoten met room. Deze decadente kaas is romig en zacht van smaak.
Caffè nero
Zwarte koffie.
Caffè latte:
Caffè latte: een koffie met veel melk. Zoals een cappuccino, maar dan zonder schuimlaag. Een klassieker bij het Italiaanse ontbijt.
Calice
Wijnglas. ‘Un calice di vino rosso’ is een glas rode wijn.
Cannelloni
Deze pastasoort bestaat uit zijn holle buisjes, die je ideaal kunt vullen. Denk maar aan spinazie en ricotta.
Cantucci (en/of biscotti)
Knapperige koekjes gemaakt met amandelen, ideaal om te dopen in hete espresso of Vin Santo (een zoete dessertwijn).
Cappuccino
Die ken je natuurlijk wel! Deze koffiesoort is een espresso met opgeklopte én gestoomde melk. Feitje: in Italië is een cappuccino na de middag eigenlijk ‘not done’.
Carne
Vlees.
Conchiglioni
Conchiglioni is een pastasoort in de vorm van een grote schelp. Ideaal om royaal te vullen, zoals in deze pasta pesto met brie uit de oven.
Contorno
Het Italiaanse woord voor bijgerecht.
Corretto
Een espresso met een kick: een scheutje drank erbij. Dat kan bijvoorbeeld grappa of sambuca zijn.
Dolce
Het Italiaanse woord voor nagerecht. Bekende toetjes uit Italië zijn bijvoorbeeld tiramisu, panna cotta of gelato (ijs!).
D.O.P. (Denominazione di Origine Protetta)
Het enige certificaat dat garandeert dat specifieke (regionale) producten echt Italiaans zijn
Doppio
Een dubbele espresso.
Erbazzone
Een hartige plaattaart, afkomstig uit de provincie Reggio Emilia
Farfalle
Een pastasoort in strikjes-vorm, ook wel vlindertjes genoemd. Ideaal voor een pastasalade, zoals mijn pastasalade met garnalen, avocado en cocktailsaus.
Fior di latte
Fior di latte is mozzarella gemaakt van verse koemelk; het betekent dan ook letterlijk “romige melk”.
Frangelico
Een alcoholische drank op basis van hazelnoten en vanille. Lekker voor bij of na het dessert, of voor door de tiramisu.
Frittata
Een goedgevulde gebakken omelet (als een soort korstloze quiche) die je kunt vullen met allerlei lekkere ingrediënten: ideaal voor left-overs.
Fusilli
Een gedraaide pastasoort. Ik gebruik deze bijvoorbeeld in mijn pasta ovenschotel met broccoli.
Gorgonzola
Een blauwschimmelkaas van koemelk uit het noorden van Italië.
Grappa
Een alcoholische drank waar de Italianen dol op zijn, gemaakt van de restjes druiven die over zijn na het maken van wijn.
Il conto, per favore
“Mag ik alsjeblieft de rekening?” Vier Italiaanse woorden die je echt moet kennen als je naar het land van de laars gaat.
Latte macchiato
Veel (gestoomde) melk, klein beetje espresso.
Lasagne
Een van de bekendste pastagerechten uit de oven (en een van die Italiaanse woorden die je natuurlijk al kent). Ik heb er een heleboel op mijn website staan: lasagne met ham en ricotta, een vegetarische lasagne met pompoen en een winterse lasagne met groene groenten zijn hier thuis favoriet.
Limoncello
Een heerlijke citroenlikeur uit het zuiden van Italië.
Linguine
Een langwerpige pastasoort, gemaakt van durumtarwemeel. Iets breder dan spaghetti, maar smaller dan fettuccine.
Lungo
Espresso die met meer water is gezet; deze lijkt het meeste op de ‘gewone’ Nederlandse koffie. Je ziet deze ook vaak als ‘caffè Americano’ op de kaart staan.
Macchiato
‘Macchiato’ betekent letterlijk ‘gevlekt’. Espresso met wat scheutjes melk, dus.
Marsala
Een versterkte wijn die gemaakt wordt in de omgeving van Marsala; dat ligt op het westelijke deel van Sicilië.
Mascarpone
Een volvette zachte kaas, oorspronkelijk uit Lombardije in Noord-Italië, een beetje ten zuidwesten van Milaan. De rijke structuur komt van de room en toegevoegd wijnsteenzuur. Onmisbaar in tiramisu.
Matarello
Een deegroller.
Melanzane alla parmigiana
Een ovenschotel van laagjes aubergine, mozzarella en Parmezaanse kaas, overgoten met tomatensaus.
Minestrone
Een dikke, volle groentesoep.
Mortadella
Een vleeswaar uit Bologna, gemaakt van fijngesneden gegaard varkensvlees. In de ronde plakjes zie je witte stukjes: dit zijn blokjes varkensvet, vaak van varkensnek, die door de worst heen worden gedraaid.
Mozzarella di bufala
Een zachte kaas, gemaakt met melk van de waterbuffel.
Nduja
Een pittige smeerbare worst uit Calabrië.
Negroni
Een klassieke bitterzoete cocktail met gin, Martini Rosso (of andere vermouth) en Campari. Lekker met sinaasappel.
Orecchiette
Pasta in oortjesvorm: orecchie betekent dan ook oren. Een van mijn lievelings Ialiaanse woorden, het rolt zo lekker over de tong! Deze kleine pastaschelpjes komen oorspronkelijk uit Zuid-Italië, met name uit de regio Puglia. Een lekker recept is mijn orechiette met feta en olijven. Een soort Griekse twist op een Italiaans gerecht.
Ossobuco
Een vleesgerecht op basis van kalfsschenkels. Je stooft dit gerecht met ui, wortel en bleekselderij. Soms worden er tomaten toegevoegd, al komen die in het traditionele Milanese recept eigenlijk niet voor.
Pancetta
Spek van de varkensbuik, dat maandenlang aan de lucht wordt gedroogd. Het gedroogde vlees wordt gekruid met zout, peper en andere specerijen – vaak kaneel, nootmuskaat en kruidnagel. Je vindt pancetta zowel gerookt als niet gerookt bij de betere slager of speciaalzaak.
Parmigiana Reggiano (of Parmezaanse kaas)
Een harde koemelkkaas gemaakt die minimaal 12 maanden gerijpt wordt. De naam verwijst naar de provincies Reggio Emilia en Parma. Heerlijk om over de pasta te raspen.
Penne
Holle pastabuisjes met schuine uiteinden, met een ribbelige structuur. Penne met broccoli en chorizo-notenkruim is één van mijn favorieten.
Pecorino
Een Italiaanse schapenkaas. De naam verwijst naar het Italiaanse woord pecora: ‘schaap’.
Pesce
Vis.
Pesto
Een saus van verse basilicum, Parmezaanse kaas, olijfolie en pijnboompitten (soms ook knoflook), traditioneel in een vijzel gestampt.
Piadina
Een Italiaanse wrap, oorspronkelijk afkomstig uit de Italiaanse regio Emilia-Romagna.
Pomodoro
Tomaten.
Polpette
Gehaktballetjes.
Prosciutto
Italiaanse ongekookte en gezouten ham. Deze wordt vaak niet gerookt.
Primo piatto
Het eerste gerecht na de antipasti: dit is over het algemeen altijd de pasta, zoals spaghetti, tortellini, ravioli of risotto. Primo is enkelvoud, primi is meervoud.
Pulpo
Octopus.
Ravioli
Gevulde pastakussentjes, groot of klein, met allerhande vullingen. Ravioli is het meervoud; serveer je één grote, dan is dat dus een raviolo. Lekker met bijvoorbeeld een eidooier, ricotta en salieboter.
Ricciarelli
Traditionele amandelkoekje, afkomstig uit Siena. Naast panforte, cenci en cantucci heel bekend in deze regio. En een van mijn die heerlijke Italiaanse woorden om uit te spreken en je een echte Italiaan te voelen…
Ricotta
Een frisse en zachte Italiaanse kaas van koeien- of schapenmelk. Ricotta betekent letterlijk ‘opnieuw gekookt’.
Rigatoni
Korte, holle pastasoort – een soort penne, maar dan wat groter in diameter.
Risotto
Een romig rijstgerecht. Je bakt de rijst droog aan, en kookt deze vervolgens in bouillon en een scheut (witte) wijn. Je brengt de risotto op smaak met kruiden en Parmezaanse kaas en kunt deze aanvullen met vis, vlees en/of groenten. Mijn favo: een zeevruchtenrisotto uit de oven.
Ristretto
Ristretto is net wat sterker dan een espresso. Deze koffie wordt namelijk met minder water gezet, en is daardoor geconcentreerder.
Robiola
Een eeuwenoude Italiaanse kaas, gemaakt van koeien-, geiten- en/of schapenmelk. De verse variant lijkt een beetje op kwark, met een zachte en toch pikante smaak. De gerijpte versie wordt wat aardser.
Sale
Zout. Essentieel in de Italiaanse keuken: zeker in het pastawater (die zo zout als de zee zou moeten smaken).
Saltimbocca
Dunne lapjes kalfsvlees, bedekt met prosciutto (rauwe ham) en salie, en vervolgens gebakken in de pan. Een klassiek gerecht uit Rome!
Savoiardi
Lange vingers. Essentieel in tiramisu.
Scamorza
Een peervormige kaas van koemelk, voornamelijk gemaakt in het zuiden van Italië. Deze stevige kaas wordt gerookt en heeft daarom een karakteristieke smaak (en is ideaal om te bakken).
Secondo piatto
Oftewel: hoofdgerecht. Vaak is dit vlees, vis, gevogelte of wild. Secondo is enkelvoud, secondi is meervoud.
Spaghetti
De bekendste pastadoort uit Italië. Deze deegslierten worden gemaakt van durum tarwemeel en vaak eieren. Spaghetti vongole: de klassieke pasta met venusschelpen, staat hier regelmatig op tafel.
Tagliatelle
Pastalinten, gemaakt van tarwemeel en water (soms met ei), met een gemiddelde breedte van ongeveer 6 à 7 mm. Tagliatelle met garnalen is bijvoorbeeld heerlijk om te maken.
Taleggio
Een kaas met een gewassen korst, afkomstig uit het stadje Taleggio in de Val Taleggio, in de buurt van Bergamo in Lombardije. Taleggio wordt hier al sinds de 11e eeuw geproduceerd.
Tartufo
Dit kunnen twee dingen betekenen. Letterlijk truffel, de exclusieve en decadente zwam die onder de grond groeit. Maar tartufo is ook een fantastisch Italiaans nagerecht: een soort grote ijsbonbon, gegarneerd met donkere chocolade.
Tiramisu
Een Italiaans dessert, waarvan de naam zoiets betekent als ‘trek mij omhoog’, oftewel: ‘maak mij blij’. Een heerlijk toetje van lange vingers, mascarpone, espresso, room of een eiermengsel en sterke drank.
Tortellini
Kleine gevulde pasta, die ook vaak in een soep wordt geserveerd.
Trofie
Een pastasoort uit Ligurië. Deze kronkelige rolletjes worden gemaakt van durum tarwemeel en water en traditioneel geserveerd met pesto.
Tramezzini
Een driehoekige sandwich van twee sneetjes zacht witbrood, zonder korstjes. Met de vulling kun je eindeloos variëren: ik vind ze lekker met tonijnsalade.
Vino rosso en vino bianco
Rode wijn en witte wijn
Vitello tonnato
Een klassiek voorgerecht van dun gesneden kalfsvlees met een romige tonijnsaus, en vaak kappertjes.
