Om alvast in de stemming te komen voor Miljuschka Magazine nummer zes, wil ik het alvast met jullie hebben over het thema daarvan. Fika! Een Zweedse traditie waar ik een lichte obsessie voor heb. In dit artikel vertel ik je er alles over.
Wat is fika?
Als Nederlander heb je de term ‘fika’ vast wel eens voorbij zien komen in een magazine of kookboek. Maar wat is het nou precies?
Fika is een soort koffiepauze deluxe, waarbij je samen met vrienden, familie of collega’s koffiedrinkt en er iets zoets bij eet. Een kaneelbroodje is van dat zoet misschien wel het bekendste voorbeeld. Fika is zo Zweeds als IKEA, en is daar onlosmakelijk verbonden met de cultuur. Het staat voor meer dan alleen een koffiepauze en is een heel ‘mindful’ traditie. Deze traditie draait om echt genieten van wat je eet en drinkt, en het sociale aspect ervan is hierbij net zo belangrijk als de koffie met iets lekkers zelf. Fika kan zowel een zelfstandig naamwoord zijn als een werkwoord, en kan zowel binnen als buiten plaatsvinden. Op vrije dagen organiseren de Zweden graag een fika in het bos of ergens in een park.
Hoe is fika ontstaan?
Het woord fika lijkt een variatie te zijn op het woord ‘kaffi’, wat een ouderwets woord is voor koffie. In de 18e eeuw werd dit gebruik in Zweden geïntroduceerd, eerst met alleen koffie. Pas daarna werd er zoet bij gebakken, dat ‘fikabröd’ werd genoemd. In de 19e eeuw ontstonden er banketbakkerijen in Zweden en werd het zoete gedeelte van deze traditie flink uitgebreid.
Koffie en zoet tijdens fika
Je drinkt koffie dus, tijdens fika. Of vooruit, een kopje thee. Maar wat bák je er dan bij? Keuze in Zweeds zoet is er genoeg. Zweden is een echt bak-land. Overal vind je bakkers en banketbakkers, de een nog beter dan de ander. Een greep uit het Zweedse bakassortiment:
- Kanelbullar, kaneelbroodjes, zijn misschien wel het bekendste voorbeeld van de Zweedse bakkunst. Ze worden gemaakt van een gistdeeg, dat je uitrolt en besmeert met zachte boter met kaneel. Met een speciale techniek kun je er van die prachtige ‘knopen’ van maken. In Nederland vind je op steeds meer plekken deze verslavende lichtzoete broodjes. Ook heerlijk: kardemombullar, waarbij de kaneel wordt vervangen door kardemom.
- Kladdkaka is de allerbeste keuze voor chocoholics. Het is een heel sticky chocoladecake, die je maakt van maar een handvol ingrediënten. Vooruit, en een snufje zout.
- Prinsesstårta is een iconische taart, die in Zweden wereldberoemd is. Het is een bolvormige taart van luchtig biscuitbeslag en lagen slagroom- of banketbakkersroom en soms jam. Met zijn groene marspeinen laag doet het een beetje denken aan een chipolatataart. Het originele recept stamt uit 1948, dus deze taart gaat al een flinke tijd mee.
- Een semla is een bolletje van een soort brooddeeg, gevuld met slagroom en amandelspijs. Traditioneel wordt het gegeten in een kom, met wat warme melk eromheen geschonken.
- Pepparkakor ken je misschien van de blauw-gele meubelgigant, waar je deze heerlijke koekjes in grote bakken kunt kopen. Van oorsprong worden deze koekjes vooral gebakken in de winter, rondom kerst, maar tegenwoordig vind je in Zweden het hele jaar door. Het zijn knapperige, kruidige koekjes die heel gemakkelijk te maken zijn. Lekker met een glaasje glögg: de Zweedse variant op glühwein.
Fika in Nederland
Geen zin om zelf aan de slag te gaan voor een fika zonder op reis te hoeven? Bij deze horecazaken kun je gewoon in Nederland genieten van al het Zweedse lekkers.
Scandinavian Embassy in Amsterdam
In De Pijp in Amsterdam zit Scandinavian Embassy, een plek die beroemd is om twee dingen. Hun flat whites én hun kanelbullar. Heel puristisch Scandinavisch en alles uitgevoerd tot in perfectie.
Broodnodig in Utrecht
Bij Broodnodig eet je geweldige broodjes (vergeet ook vooral niet om een van hun broden mee naar huis te nemen), drink je goeie koffie en verbaas je je over de ruime keuze in Zweeds zoet. Ze hebben twee vestigingen, waarvan er eentje op loopafstand is van het station.
FIKA in Nijmegen
In dit gezellige zaakje met veel Scandinavisch lekkers heb je een heleboel keuze. Behalve hun zoet is ook hun smørrebrød om over naar huis te schrijven!
Selma’s bakery
Nog een Scandi-parel in onze hoofdstad: Selma’s Bakery. Geweldig roggebrood, natuurlijk kaneelbroodjes en allerlei andere nordic style pastries.
