Iedereen die mij kent, weet dat ik een echte kaaskop ben. Van jong tot overjarig, in plakken of blokjes: ik kan er geen genoeg van krijgen. Mijn samenwerking met Uniekaas dit jaar is dan ook echt wat je noemt een match made in heaven! In dit artikel vertel ik je alles over dit geliefde product en mijn partner in crime, ehm kaas.
Wat is kaas?
Het lijkt een open deur, maar wat is kaas eigenlijk? Hoewel je het natuurlijk kent als ‘af’ product, weet je misschien niet precies hoe het eigenlijk gemaakt wordt. Komt ‘ie. In Nederland wordt kaas meestal gemaakt van gepasteuriseerde koeienmelk. Dat betekent dat de melk kort is verhit tot 72°C, zodat bacteriën gedood worden. Dit gaat ook vaak ten koste van de smaak. Daarom zweren sommige mensen bij rauwmelkse kazen, die dan weer minder geschikt kunnen zijn voor kwetsbare groepen zoals kleine kinderen of heel oude mensen. Behalve van koeienmelk kan kaas ook gemaakt worden van bijvoorbeeld geiten- of schapenmelk.
Voor 1 kilo kaas is ongeveer 9 liter melk nodig, heel veel dus! Door stremsel en zuursel aan melk toe te voegen, wordt de melk dik. Er ontstaat dan ‘wrongel’ en ‘wei’. De wrongel is een sponsachtige massa, de wei is de dunne, waterachtige vloeistof die overblijft. Het stremsel wordt vaak gemaakt van een bepaald enzym uit de maag van kalfjes. Als je strikt vegetarisch eet, moet je er dus op letten dat de kaas vegetarisch is.
Zoveel keuze
Er zijn ontelbaar veel soorten kaas, maar grofweg kun je kaas indelen in verschillende groepen:
- Harde kaas: hier denk je waarschijnlijk als eerste aan zodra je denkt aan kaas. Bekende harde kaassoorten zijn Goudse kaas, Edammer kaas en Boerenkaas, maar ook Parmezaanse kaas en Cheddar zijn harde kazen.
- Verse kaas: bij dit type kaas rijpt de wrongel niet of bijna niet. De smaak is mild en fris, en de textuur is zacht. Voorbeelden van deze kaas zijn bijvoorbeeld cottage cheese, ricotta en mozzarella.
- Witte kazen: tot deze categorie behoren bijvoorbeeld Griekse feta, Turkse beyaz peynir, Cypriotische halloumi of witte kaas die lijkt op feta, maar is gemaakt van koemelk.
- Witschimmelkaas: deze kaas heeft een wit beschimmelde korst, die je in veel gevallen gewoon kunt eten. De meest bekende witschimmelkazen zijn camembert en brie, maar er bestaan bijvoorbeeld ook witschimmel-geitenkazen.
- Blauwschimmelkaas: deze kaas ontstaat als er tijdens de rijping van een kaas een bepaalde schimmel wordt toegevoegd. De kaas krijgt daardoor een soort blauwe ‘aderen’ (het heet daarom ook wel ‘blauwaderkaas’), wat een uitgesproken smaak geeft. Bekende blauwschimmelkazen zijn Roquefort, Stilton en Gorgonzola.
- Roodschimmelkaas: eigenlijk zou ‘roodbacteriekaas’ een betere benaming zijn. Deze kaas krijgt z’n kleur en smaak namelijk van een bacterie, en niet van een schimmel. Roodschimmelkazen hebben een zachte, romige textuur en een sterke geur en smaak een de buitenkant. Munster is een bekende roodschimmelkaas, net als St. Paulin en Kernhem.
- Smeltkazen: er bestaan natuurlijke smeltkazen, vaak alpenkazen zoals Fontina, Gruyère en Emmentaler. Fabrieks-smeltkaas wordt gemaakt door kaas te smelten en er bepaalde ‘smeltzouten’ aan toe te voegen. Daardoor is de kaas minder draderig en smelt hij mooi, handig voor op bijvoorbeeld een cheeseburger. Dat zijn de plastic ogende plakjes kaas, die je vaak individueel verpakt tegenkomt in de supermarkt.
Uniekaas
Sweet dreams are made of cheese en I will never diss a brie? Maar kunnen we het even hebben over een van de meest bekende en geliefde kaassoorten ter wereld? De Goudse kaas.
Nederlanders hebben iets met kaas. In het bijzonder met Goudse kaas. In de ochtend bij het ontbijt, op een broodje tijdens de lunch of gewoon lekker uit het vuistje bij de borrel. En het liefst nemen we ook altijd een extra groot stuk mee op vakantie. Hoeveel soorten kaas er ook zijn, uiteindelijk kan niks tippen aan de oer-Hollandse variant uit ons koude kikkerlandje.
Bij Uniekaas snappen ze dit helemaal. Sinds 1956 zetten de kaasmeesters van Uniekaas iedere dag hun zintuigen aan het werk om de lekkerste kazen te selecteren. Ze mogen zichzelf dan ook met trots het oudste kaasmerk van Nederland noemen. Tot op de dag van vandaag worden de Uniekazen volgens eigen receptuur en traditionele Goudse tradities gemaakt. En dat proef je.
Kaas vervangen
Hou je niet van kaas of eet je het liever niet, bijvoorbeeld omdat je vegan eet? Dan kunnen wij helaas geen vrienden zijn. Geintje natuurlijk.
Bij Uniekaas maken ze hun kaas sinds jaar en dag volgens eigen receptuur. Maar wanneer ze nieuwe mogelijkheden ontdekken om nog meer mensen van hun kaas te kunnen laten genieten, dan doen ze dat. Zo zijn ze in 2020 overgegaan van dierlijk stremsel naar niet dierlijk stremsel. Waardoor de kaas nu ook geschikt is voor vegetariërs. Kijk, daar hou ik van.
Kaas bewaren
Hoewel je kaas buiten de koelkast kunt bewaren, zeker harde kaas, blijft hij daar wel minder lang houdbaar. Als het te warm is, gaat de kaas ‘zweten’ en gaat hij sneller schimmelen. Niet lekker! Bewaar kaas dan ook bij voorkeur in de koelkast, het liefst in kaaspapier of in een afsluitbare bak. Zit er toch wat schimmel op je harde kaas? Niet erg, want die kun je er afsnijden en de kaas zonder probleem eten.
Cheesy tips
- Wil je harde kaas raspen? Dan is het handig als hij hard genoeg is. Een manier om daarvoor te zorgen is om een stuk kaas een minuut of twintig in de vriezer te leggen. Geraspte kaas kun je trouwens ook goed in de vriezer bewaren!
- Er zijn verschillende soorten kaasschaven. De meest bekende kaasschaaf – die met uiteinde – werkt het beste bij oude kazen. Voor jonge kaas is deze kaasschaaf minder geschikt omdat de kaas aan het blad blijft hangen. Bij jonge kaas kun je dus het beste kiezen voor een korte kaasschaaf.
Mijn favo gerechten met kaas
Ik zou de hele dag door kaas kunnen eten, in alle mogelijke vormen. Een omelet met geraspte boeren belegen kaas om mee te beginnen. Voor de lunch? Een pantosti, met zoveel kaas als er maar op past. Tussendoor misschien een smörrebröd of in de avond een borrelbrood? Alles kan! Enne, alles is lekker! Maar wat dacht je van dit cheesy borrelbrood? Of lunchen met een rijk belegd broodje? Heerlijk!
