Wat weet je over aardappelen?

Aardappelen: we eten ze allemaal vrij regelmatig. Het is een veelzijdig product, dat je op verschillende manieren kunt bereiden. Gebakken, gestoomd, gefrituurd, gekookt, noem maar op. Er zijn veel verschillende soorten aardappelen, maar weet je ook wat precies het verschil tussen die aardappelen is? In dit artikel vertel ik je alles over aardappelen!

Oorsprong

Aardappelen komen oorspronkelijk uit Zuid-Amerika, waar ze ‘chunu’ genoemd werden. Nadat de Spanjaarden in de zestiende eeuw Zuid-Amerika ontdekte, kwam de aardappel naar Europa. De aardappel is dus eigenlijk geen typisch Nederlands product, zoals je misschien zou denken. Pas veel later, in de achttiende eeuw, werden de aardappels in Nederland verbouwd. Inmiddels is Nederland één van de leiders in de aardappelindustrie. 

Deze veelzijdige knollen, ook wel piepers genoemd, zijn heel voedzaam en rijk aan vitamines, mineralen en vezels. Zo werden de aardappelen vroeger ook meegenomen op zeereis door scheepsvaarders. Doordat de aardappel rijk is aan vitamine C, voorkwam het dat de scheepsvaarders scheurbuik kregen.

Rond de negentiende eeuw is de aardappel pas echt ingeburgerd bij het Nederlandse volk. Inmiddels het na rijst, tarwe en maïs het belangrijkste voedselgewas op de wereld.

Families/rassen

Aardappelen zijn knollen die worden gekweekt onder de grond en horen bij de familie van de nachtschade-achtigen. Tot deze familie behoren ook de paprika, tomaat en aubergine.

Voor het telen van aardappelen worden aardappelplanten gebruikt. Uit een aardappelplant groeit een nieuwe plant en zo groeien er nieuwe aardappelen. De plant krijgt paarse of witte bloemetjes en in de zomer worden dit besjes. Uit één plant kunnen ongeveer twaalf knollen groeien, oftewel aardappelen. 

Wanneer we spreken van aardappelen, klinkt het vaak alsof we het over één type hebben. Maar vergis je niet! De aardappel kent enorm veel verschillende rassen. Wereldwijd zijn er wel duizenden soorten. Alleen al in Nederland worden er ongeveer 550 soorten aardappelen geteeld. Ze verschillen in schilkleur, grootte en waarvoor je ze kan gebruiken. 

De meest voorkomende aardappelen in Nederland zijn het Bintje, Eigenheimer, Frieslander, Doré, Bildtstar, Nicola en de Irene.

Welke aardappel waarvoor nodig?

Er zijn verschillende aardappelsoorten te verkrijgen. Maar welke kies je voor welk gerecht?

Frietjes

Wil je zelf friet gaan bakken? Dan kun je daar het beste een bloemige aardappel voor gebruiken. Bijvoorbeeld het Bintje, Agria of Frieslander. Deze aardappelen zijn uitstekend voor het bereiden van friet. Het zijn namelijk zetmeelrijke aardappelrassen dat voor het bakken van friet erg belangrijk is. Je kunt er ook voor kiezen om vrij vastkokende aardappelen te gebruiken, alleen hebben deze iets meer tijd nodig om krokant en gaar te worden. 

Aardappelpuree

Voor het maken van aardappelpuree gebruik je (zeer) kruimige aardappelen. Kruimige aardappelen vallen namelijk tijdens het koken uiteen en zijn hierdoor perfect om te pureren. Voor het maken van een heerlijke puree zijn de aardappelsoorten Eigenheimer, Dore, Irene en Lilly het beste. 

Hier vind je het recept voor aardappelpuree met een gepocheerd eitje.

Gekookte aardappel

Om aardappelen te koken gebruik je vrij vastkokende aardappelen, bijvoorbeeld Accent, Nicola en Milva. Vastkokende aardappelen behouden namelijk na het koken hun vorm en blijven stevig van structuur. 

Gebakken aardappelen

Als je gebakken aardappelen gaat maken kun je zowel vastkokende als kruimige aardappelen gebruiken. Kruimige aardappelen bevatten meer zetmeel en vallen sneller uit elkaar. Vastkokende aardappelen behouden hun structuur en vorm. Als je houdt van kruimigere aardappelen kun je dit ook prima gebruiken voor gebakken aardappelen. Snijd dan alleen de stukken wat groter, dan is het minder erg als ze tijdens het bakken wat uit elkaar vallen. Kies je voor kruimig, kijk dan naar de Bildstar aardappel en kies je voor vastkokend, dan is de Nicola een goede. 

Vind hier het recept voor rollade met gebakken aardappeltjes en groente.

Gepofte aardappel

Gepofte aardappel is heerlijk om als bijgerecht te serveren. In principe kun je veel soorten aardappelen gebruiken voor het poffen, iedere aardappel heeft weer een andere smaak,  resultaat en bereiding. Ik gebruik vaak Santé, Maritiema of Bintje. Je kunt de aardappelen poffen op de bbq, in de magnetron of in de oven. 

Hier vind je het recept voor gepofte aardappel met makreelsalade. 

Ovenschotel

Aardappel komt regelmatig voor in een ovenschotel. Je kunt ervoor kiezen om de bovenkant te bekleden met aardappelschijfjes of aardappelpuree. Voor een ovenschotel met aardappel kun je het beste Aplha, Nicola en Bildstar gebruiken. Deze type rassen blijven aan de binnenkant heel en aan de buitenkant valt de aardappel een beetje uit elkaar. Heerlijk dus voor een ovenschotel.

Het recept voor de zuurkoolovenschotel met worst vind je hier.

Het verschil van de aardappelen zit hem in de structuur. Hoe kruimiger de aardappelen, hoe meer ze uit elkaar vallen. Vastgekookte aardappelen zijn veel steviger waardoor ze de structuur behouden. Dit heeft dus niks met de smaak te maken.

Het type aardappel heeft geen invloed op hoe je deze moet bewaren. Aardappelen kunnen niet goed tegen vocht, dan gaan ze rotten. Bewaar ze daarom op een droge en donkere plek. Niet in de koelkast! Wil je het echt perfect doen, bewaar ze dan in een aardappelbox. 

En de zoete aardappel?

Ik hoor je denken: en de zoete aardappel dan? De zoete aardappel is geen familie van de ‘normale aardappel’. Ze smaken anders, zien er anders uit en bevatten ook andere vitamines. Binnenkort zal ik hier meer over vertellen. 

Nu kan je zelf aan de slag! Hier vind je verschillende recepten met aardappel.