Rabarber. Alleen het woord al klinkt als een zomerse lipdub in slow motion, niet? Zodra het voorjaar zijn kop opsteekt en de eerste zonnestralen ons humeur weer een beetje optillen, duikt deze roze knapperd op in menig keuken. Maar wat is rabarber nou eigenlijk precies? Hoe groeit het, wanneer is het seizoen en misschien nog wel het allerleukste wat kun je er allemaal mee maken? Ik duik met liefde voor je de rabarberwereld in, ga er even goed voor zitten en lees hier alles over rabarber!
Wat is rabarber?
Laten we meteen even met de deur in huis vallen: rabarber is officieel een groente, geen fruit. Jep, echt waar! Al denken veel mensen bij rabarber gelijk aan zoete moes, taarten of compotes, toch is het dus gewoon een stengelgroente, net als bleekselderij. Oorspronkelijk komt rabarber uit Azië, waar het eeuwen geleden werd gebruikt als medicijn. Pas rond de 17e eeuw belandde de plant in Europese moestuinen, en sindsdien zijn we er niet meer vanaf gekomen. En terecht, want met zijn frisse, zurige smaak geeft rabarber ieder gerecht een instant kick.
Hoe groeit rabarber?
Rabarber is een vaste plant, dat betekent dat hij jaar in, jaar uit weer opduikt in de tuin zonder dat je hem steeds opnieuw hoeft te planten. Je herkent ‘m aan de stevige, rode tot groene stelen en grote, diepgroene bladeren die een beetje doen denken aan een tropische plant. Let op: de bladeren zijn niet eetbaar! Die bevatten oxaalzuur, wat in grotere hoeveelheden giftig is. Maar de stelen? Die zijn goud waard!
Rabarber groeit van nature het liefst op een plek waar hij lekker de ruimte krijgt. Zonnetje, een beetje vochtige, goed doorlatende grond en hij is gelukkig. De eerste oogst begint meestal in april en loopt door tot ongeveer eind juni. Daarna wordt de plant te ‘hard’ en neemt het oxaalzuurgehalte toe, waardoor de stengels te zuur en vezelig worden. Dus: pak je moment, want vers geoogste rabarber is het allerlekkerst!
Rabarberseizoen
Rabarber is typisch zo’n seizoensproduct waar foodlovers naar uitkijken. Het seizoen begint in het vroege voorjaar, meestal rond half april. De jonge stelen zijn dan op hun best: fris, sappig en net een tikje zoeter.
De piek ligt tussen april en juni, en sommige tuinders oogsten zelfs tot begin juli. Traditioneel wordt gezegd dat je rabarber niet meer moet plukken na de langste dag (21 juni), omdat de plant daarna meer oxaalzuur aanmaakt en de smaak daardoor scherper en minder fijn wordt.
De verschillende soorten rabarber
Niet alle rabarber is hetzelfde! En nee, het gaat hier niet alleen om kleur. Er bestaan verschillende soorten met elk hun eigen smaakprofiel en karakter:
- Vroege rabarber
Deze stelen zijn vaak feller rood, slanker en sappiger. De smaak is net wat minder zuur dan de latere soorten, wat ze perfect maakt voor desserts zonder dat je er een halve kilo suiker tegenaan hoeft te gooien.
- Groen stelig rabarber
Dit type rabarber heeft groene tot lichtroze stelen en is een stuk zuurder van smaak. Vaak gebruikt in compotes of chutneys, waar je lekker wat suiker of honing aan toevoegt om het in balans te brengen.
- Forced rabarber
Dit is de ‘champagne onder de rabarbers’. Forced rabarber wordt gekweekt in het donker, waardoor de stelen zachter, lichter roze en subtieler van smaak zijn. In Engeland is het een echte delicatesse, vooral in desserts.
Wat kun je allemaal doen met rabarber?
Rabarber is mega veelzijdig, al zijn de meeste mensen geneigd om meteen te denken aan de klassieke rabarbermoes van oma. Maar daar blijft het echt niet bij! Van ontbijt tot diner en van drankjes tot desserts, deze knapperd kan het allemaal.
Rabarbermoes
Oldskool, maar o zo lekker. Gewoon even de stelen in stukjes snijden, met een scheutje water en suiker laten pruttelen en je hebt een simpel, heerlijk zoetzuur bijgerecht voor bij je yoghurt, pannenkoeken of gewoon uit een kommetje.
Of het nou gaat om een klassieke kruimeltaart, een Franse galette of een luchtige cake met stukjes rabarber erin verwerkt, de zurige smaak vormt een perfecte tegenhanger voor zoet, romig gebak. Natuurlijk heb ik ook een overheerlijk rabarbertaart recept… Kijk snel en ga aan de slag!
Koud of warm, voor bij vleesgerechten, over vanille-ijs of zelfs als laagje in je overnight oats. Probeer het ook eens met een snufje kaneel of vanille. Kijk hier voor mijn recept rabarbercompote!
Rabarberjam
Echt zelfgemaakt en zó veel lekkerder dan uit een potje. Combineer ‘m met aardbeien voor een ultiem voorjaarssmaakbommetje.
Rabarberchutney
Geloof het of niet, rabarber doet het ook fantastisch in hartige gerechten. Denk aan een spicy chutney met gember, ui en azijn, perfect bij kaas, curry’s of op een hamburger.
Yes, je kunt ook drinken van deze roze diva! Maak een siroop door rabarber te koken met suiker en water, en mix dat met bruiswater, gin, vodka of prosecco voor een verfrissende lentecocktail. Kijk eens hier voor mijn rabarber cocktail…
Gezondheidsvoordelen van rabarber
Rabarber is niet alleen lekker, maar ook nog eens voedzaam. De stelen bevatten vezels, vitamine K en antioxidanten zoals anthocyanen, die geven de rode kleur. Ook bevat rabarber weinig calorieën, waardoor het een guilt-free toevoeging is aan je gerechten. Maar let op: vanwege het oxaalzuur (dat calcium kan binden) moet je rabarber niet in kilo’s tegelijk eten. Alles met mate, zoals het hoort.
Rabarber schillen of niet schillen?
Ah, die eeuwige vraag: moet je rabarber nou wel of niet schillen? Nou, hier komt het eerlijke verhaal: het hangt er helemaal vanaf! Rabarber is een beetje een diva… Jong en fris is ze soepel, sappig en lekker makkelijk, maar naarmate ze ouder wordt, laat ze haar ware aard zien en krijg je te maken met die stugge, draderige buitenkant.
Heb je van die prachtige, slanke stelen in handen die net van het land komen, met een felle kleur en een glad velletje? Gewoon wassen, kontje eraf snijden, in stukjes hakken en hop de pan in. Daar hoef je echt geen schilmesje tegenaan te gooien. Die dunne stelen zijn namelijk het lekkerst met hun schilletje er nog aan, want daar zit juist die intense kleur en smaak in. En zeg nou zelf: die prachtige roze tint wil je toch niet weggooien?
Maar heb je van die dikke, wat oudere jongens uit de tuin of supermarkt, vaak wat valer van kleur en voel je bij het snijden meteen dat stugge velletje trekken? Dan is het wel een goed idee om de schil eraf te halen. Trek gewoon met een mesje de draden van de bovenkant los en strip de stengel een beetje, net zoals je met bleekselderij zou doen. Zo voorkom je dat je straks van die taaie slierten in je mond krijgt als je ervan eet, en blijft je rabarbergerecht lekker zacht en smeuïg.
Dus: jong = laten zitten, oud = hup, die draden eraf! Simpel zat.
Hoe bewaar je rabarber het beste?
Rabarber is net als verse bloemen: als je ‘m liefdevol behandelt, blijft-ie langer mooi. Recht van het land is het een echte dorstlesser, die stelen zitten bomvol vocht. Maar rabarber droogt helaas ook snel uit, vooral als je ‘m achteloos in een netje op het aanrecht laat liggen. En dat zou zonde zijn, want uitgedroogde rabarber verliest niet alleen z’n sappigheid, maar ook z’n frisse smaak.
Wil je die stelen zo lang mogelijk lekker houden? Wikkel ze dan losjes in een vochtige theedoek of een stuk nat keukenpapier en leg ze in de groentelade van je koelkast. Zo blijven ze makkelijk een dag of drie tot vijf knapperig en fris. Laat de bladeren, als je die nog hebt, trouwens zitten tot je de rabarber gaat gebruiken, want die houden de stelen ook wat langer sappig. Maar zodra je ze gebruikt: blad eraf, want dat eet je niet, begrepen?
Rabarber invriezen!
Heb je een flinke lading ingeslagen (en wie kan het je kwalijk nemen?) en red je het niet om alles binnen een paar dagen op te eten? Rabarber laat zich supermakkelijk invriezen. Snijd de stelen alvast in hapklare stukjes, stop ze in een diepvrieszakje en hup: zo de vriezer in. Zonder voorkoken, zonder poespas. Ideaal, want zo heb je het hele jaar door een voorraadje paraat voor moes, taart of een spontane rabarbercocktail.
De suikertruc
Laten we eerlijk zijn: rabarber heeft van nature een flinke bite. Dat zurige, dat samentrekkende gevoel in je wangen, dat is precies wat rabarber zo uniek maakt, maar het kan soms ook net een tikkie te veel zijn. Gelukkig is er een simpele oplossing: suiker, honing, ahornsiroop, of elke andere zoetstof.
De kunst zit ‘m in het proeven en finetunen. Begin nooit met een berg suiker, maar voeg beetje bij beetje toe terwijl je rabarber zachtjes staat te stoven. De ene oogst is namelijk de andere niet. Vroege rabarber, met die mooie dieproze stelen, is vaak iets milder van smaak en heeft minder suiker nodig dan de groenerige, dikkere stelen die later in het seizoen worden geoogst.
Mijn favoriete rabarber recepten
Traybake met kip, rabarber en aardappel
Rabarber alleen voor toetjes? Echt niet! Deze traybake laat zien dat rabarber ook heerlijk matcht met hartig. De friszure rabarber geeft de sappige kip en kruidige aardappeltjes net dat beetje extra waar je smaakpapillen wild van worden. Het fijne? Je flanst alles in één keer op een bakplaat, hup de oven in, en klaar ben je.
Heerlijke broodpudding met rabarber en custard
Broodpudding is zo’n typisch gevalletje comfortfood deluxe. En met rabarber en custard? Nou, dan til je die ouderwetse klassieker gewoon naar een heel nieuw level. Dit is het ultieme anti-verspillingsrecept voor oud brood, maar geloof me: niemand die dat proeft. Zacht, romig, fris en met dat lichtzurige van de rabarber, zo’n schaal zet je midden op tafel, grote lepel erin en gewoon scheppen maar. Je tafelgenoten gaan je er nog net geen standbeeld voor oprichten.
Rabarber-aardbeiencrumble
Dit is zo’n dessert waar je gewoon instant blij van wordt. Friszure rabarber, zoete aardbeien en daaroverheen een goudbruine, krokante kruimellaag, need I say more? Of het nou lente is of hoogzomer: deze crumble is altijd een schot in de roos. Serveer ‘m warm, met een grote klodder volle yoghurt, slagroom of doe eens gek, een bolletje vanille-ijs. Comfortfood meets zomer vibes.
Rabarber cheesecake
Cheesecake-lovers, opgelet! Deze rabarber cheesecake is alles wat je wil: romig, fris en net even anders dan anders. De rabarber zorgt voor dat heerlijke tikkeltje zuur dat perfect balanceert met de zoete, volle smaak van de roomkaas. En eerlijk is eerlijk, hij ziet er ook nog eens geweldig uit met die mooie roze swirl on top. Een showstopper voor bij de koffie, high tea of gewoon omdat het donderdag is. Want zeg nou zelf: voor cheesecake heb je geen excuus nodig.
