Wat als de wereld voor iedereen zou zijn?

Categories: Artikelen

Sioejeng Tsao (29) ook wel bekend als SEEYOUSIOE is naast kunstenaar en illustrator ook activist en intersectioneel feminist. Voor de corona-crisis heeft ze zich ontpopt tot één van de stemmen die zich in de media uitspreekt tegen het racisme dat Aziatische Nederlanders sinds de uitbraak voor hun kiezen krijgen en is o.a. te zien geweest bij de Wereld Draait Door.

Voor alle kijkers van ‘Culturele donderdag’ schrijft ze de komende maand elke week een artikel over de Oost-Aziatische cultuur, racisme en aanverwante zaken. Ook geeft ze je fijne volgtips om je social media feed diverser te maken. Nog meer weten? Duik dan vooral ook in de kijktips!

Toen ik klein was groeide ik op met het spreken van Nederlands en Chinees-Kantonees.

Thuis aten wij 5 keer per week Oost Aziatische gerechten. Mijn moeder bereidde uren van te voren voor en maakte minimaal 3 verschillende gerechten die te combineren waren met witte jasmijn rijst. Ik herinner me nog goed dat ik haar benen vasthield tijdens het koken en nog lang niet boven het aanrecht uit kwam om te kijken wat ze precies aan het doen was. Het enige wat ik wist is dat er veel gebeurde en de geuren die vrij kwamen mij hongerig maakte. Mijn vader was afgestudeerd aan de hotelschool en maakte iedere woensdag Europese gerechten. Ik herinner me dat ik in die periode friet en spaghetti bolognese het allerlekkerst vond. Waarom? Omdat ik al 5 dagen Chinees at.

Wanneer je eenmaal naar school gaat verandert er veel voor een kind. Mijn ouders begonnen beiden weer meer te werken nadat ik en mijn broer oud genoeg waren om alleen thuis te zijn. Dat moest ook wel, want het geld groeide niet op hun rug. Al snel wilde ik geen Kantonees meer spreken en sprak ik het liefst Nederlands zoals de rest van mijn klasgenoten. We zijn toch niet in China? Riep ik wel eens.

Culturele assimilatie

Assimilatie betekent dat de minderheid de sociale en culturele kenmerken van de meerderheid overneemt om ten slotte volledig in de dominante cultuur op te gaan. Marginalisering betekent dat een groep zich niet meer herkent in de eigen cultuur, noch in die van het gastland. Deze ontwortelde mensen hebben geen enkel houvast meer; ze zijn op zoek naar een identiteit van waaruit ze hun leven opnieuw vorm kunnen geven.

De snelle assimilatie van de in Nederland geboren Chinezen maakte de oudere generaties zowel bang als opgewonden. Ze wilden dat de jongere generatie een opleiding zou krijgen en beter betaalde, minder arbeidsintensieve banen; ze wilden echter niet dat ze hun Chinese erfgoed zouden verliezen. Het gevolg was dat in de jaren zestig veel in Nederland geboren Chinezen in een lastige sociale positie verkeerden. Zoals de meeste immigranten van de tweede generatie, namen de Chinese jongeren al snel de dominante taal en gebruiken van de cultuur over. De behoefte aan acceptatie in de dominante cultuur en de behoefte aan een band met hun Chinese erfgoed creëerden een “dubbele cultuur”.

VPRO De Outsiders – Aflevering Activisme

Achter gesloten deuren

Opgroeien in Nederland wanneer je deel maakt uit een minderheidsgroep heeft veel verhalen die niet vaak verteld of gehoord worden. Er bestaan grote verschillen in de diverse groepen en de houding t.a.v. religieuze en culturele verschillen. Achter gesloten deuren zijn er andere soort gewoontes, verwachtingen en tradities dan in de wereld daarbuiten. Wanneer je bij ons thuis komt gaan de schoenen uit. Net als bij de Turkse en Surinaamse cultuur is het niet gebruikelijk om binnenshuis de schoenen aan te houden waarmee u eerder buiten heeft gelopen. De kans dat u op deze manier vuil van buiten naar binnen haalt is veel te groot.

Wij eten ons avondeten het liefst met een kopje thee en houten stokjes. Omdat eten met stokjes betekende dat je minder tegelijk eet en langzamer eet, neemt de glycemische index van het voedsel af. (GI) is een maat om aan te geven hoe snel koolhydraten in de darm worden verteerd en als glucose in het bloed worden opgenomen. De thee verlicht de ophoping van slijm en helpt het voedsel beter af te breken. Als gevolg hiervan kunt u verwachten dat uw maaltijd sneller en soepeler wordt verteerd. In de Chinese cultuur worden informatie en non-verbale signalen via de ogen gecommuniceerd in plaats van via expressieve glim lachen of fronsen die westerse culturen gebruiken om te communiceren.

De beste en niet minder dan dat

Naast deze mooie gewoontes en geschiedenis zijn er natuurlijk ook minder leuke kanten aan opgroeien in een andere cultuur. De verwachtingen die ik als Chinees meisje ervaarde waren niet te vergelijken met mijn Nederlandse klasgenoten. Op jonge leeftijd sprak ik 2 talen, vouwde ik de was en hielp ik mee met koken. Mijn vader was niet anders gewend om in de restaurant van zijn vader te staan in zijn naschoolse activiteit. Daar stond geen zakgeld tegenover. Dat hoorde er gewoon bij. Het hooghouden van de familienaam is erg belangrijk in de Chinese cultuur. Daar staat ook het woord  面子 tegenover, wat letterlijk gezichtsverlies betekent. Het Chinese concept van “gezicht” (miànzi) verwijst naar een cultureel begrip van respect, eer en sociale status. Handelingen of woorden die respectloos zijn, kunnen ervoor zorgen dat iemand “gezicht verliest”, terwijl geschenken, onderscheidingen en andere respectvolle acties “gezicht geven”.

Met andere woorden, het gaat minder om je eigen persoonlijke trots of ego, maar meer om hoe iemand door de buitenwereld wordt bekeken. Door de familie naam hoog te houden wordt er van jonge leeftijd verwacht om het zo goed mogelijk te doen op school. Hoge cijfers halen om uiteindelijk een zo hoog mogelijke positie in de maatschappij te behalen en heel erg veel geld te verdienen. De oude stempel fixeert zich voornamelijk op functies wat voor een ander aanzien trekken. Denk aan geneeskunde, economie of rechten. Passies, sport en creativiteit wordt vaak gezien als een hobby en afleiding. Niet om jezelf en je familie te kunnen onderhouden.

De veilige weg

Wanneer ik met andere leeftijdsgenoten van dezelfde komaf spreek is er één onderwerp die altijd overeen komt. Namelijk de prestatiedruk en hoge verwachtingen vanuit onze cultuur. Familie is ontzettend belangrijk en niks doet ons meer pijn dan het gevoel niet goed genoeg te zijn en teleurstelling te veroorzaken. Toen ik dan ook uiteindelijk op het VMBO terecht kwam durfde ik niet naar huis te gaan. Wat zouden mijn ouders zeggen? Mijn nichten en neven zaten immers allemaal op het Gymnasium of Atheneum. Ik was een kind die 3 keer verhuisde tijdens haar basisschool jaren en altijd gepest is. De focus op school was voor mij onbelangrijk. Ondanks dat creativiteit niet als een toekomst pad gezien werd, ben ik toch een grafische opleiding gaan volgen.

Anders dan mijn broer, die uiteindelijk er voor koos om Sinologie te studeren. Wanneer je opgroeit zonder rolmodellen die buiten een bepaalde stereotypering vallen heb je niemand om naar op te kijken. Creativiteit moet net als alle andere vaardigheden beoefent worden om uiteindelijk waarde toe te voegen aan de maatschappij. In de kunstsector kwamen altijd witte mannen naar boven drijven. Van Gogh, Rembrandt, Picasso, Salvador Dali. Een beeld wat een duidelijke boodschap over bracht, namelijk: vrouwen kunnen geen kunstenaars zijn. Laat staan vrouwen van kleur.

Je eigen pad bewandelen

Na jaren te hebben gewerkt in de commerciële branche werd al snel duidelijk dat dit niks voor mij was. Ik verdiende geld, dronk wat in het weekend en dat was het dan. Ik stond op met de gedachte: maar dit is wat mijn ouders willen en ging naar bed met: maar is dit wat ik wil? Een welbekend probleem die ik deel met vele anderen Aziatische Nederlanders.

Het gevoel om onvoorwaardelijk geliefd te worden door je familie wat je ook kiest in het leven is voor veel zwarte mensen en mensen van kleur niet de realiteit. Wanneer je uit een veilige leefomgeving komt in een bevoorrechte positie is het daarom goed om stil te staan bij mensen waarbij dat niet vanzelfsprekend is.

Intersectioneel feminisme

De meesten weten dat feminisme de beweging is die zich inzet voor het bereiken van gendergelijkheid. Maar niet zo veel mensen weten wat intersectioneel feminisme is. De term intersectionaliteit is bedacht door burgerrechtenactivist en professor Kimberlé Crenshaw en kan worden gedefinieerd als de onderling verbonden aard van sociale categorisaties zoals ras, klasse en geslacht. Deze zijn van toepassing op een bepaald individu of een bepaalde gemarginaliseerde groep. Door het idee van intersectionaliteit aan het feminisme toe te voegen, wordt de beweging echt inclusief en kunnen vrouwen van alle rassen, economische standen, religies, identiteiten en oriëntaties hun stem laten horen.

Volg @seeyousioe op Instagram

Interessante accounts om te volgen van Nederlandse bodem:

I am Profiled

Alkebulan project

Cigdemyksel

Fufudadels

De bovengrondse

Kijktips:

Pete en de bananen ( Youtube serie VPRO )

Fufu met appelmoes ( Youtube serie VPRO )

We Are Who We Are ( HBO )

Grand Army ( Netflix )

Dear White People ( Netflix )

The Farewell ( 2019 )

All in my familiy ( Netflix )

Never have I ever ( Netflix )

Sioejeng Tsao
Sioejeng Tsao (29) ook wel bekend als SEEYOUSIOE is naast kunstenaar en illustrator ook activist en intersectioneel feminist. Voor de corona-crisis heeft ze zich ontpopt tot één van de stemmen die zich in de media uitspreekt tegen het racisme dat Aziatische Nederlanders sinds de uitbraak voor hun kiezen krijgen en is o.a. te zien geweest bij de Wereld Draait Door.