Tijd voor champagne!

Categories: Artikelen

Morgen om 00:00 uur gaan de champagneglazen weer de lucht in en proosten we op een nieuw jaar. Champagne wordt vaak gedronken als er iets gevierd wordt, dus met oud & nieuw kan een goed glas van het Franse goud natuurlijk niet ontbreken. In dit artikel vertel ik je de belangrijkste dingen die je moet weten over deze bubbels.

‘Come quickly, I’m tasting the stars!’ – Dom Pérignon

Eigenlijk weet niemand precies wanneer champagne is ontdekt. Je hoort vaak dat de Benedictijnse monnik Dom Pérignon de uitvinder is van champagne. Toch is dat niet helemaal waar. De Engelse wetenschapper Christopher Merrit heeft in 1662 namelijk het proces van de tweede gisting uitgevonden. Hij ontdekte dat je wijn bruisend kon maken door er suiker aan toe te voegen. Door de hoge druk die vrij kwam tijdens het tweede gistingsproces, ontploften de flessen. Het was heel lastig om dit proces onder controle te krijgen.

Dom Pérignon (1638-1715) leefde met de missie om de beste wijn van de wereld te maken en verzon daarom nieuwe technieken om het proces te verbeteren. Zo bedacht hij bijvoorbeeld een oplossing voor het exploderen van de flessen. Hij sloot zijn flessen af met kurk die vastgebonden zit met ijzerdraad (muselet) in plaats van hout, waardoor de druk in de flessen bleef. Daarnaast ontdekte hij een manier waarop je met blauwe druiven een witte heldere wijn kan produceren. En zo begon de feestelijke drank steeds meer te lijken op de Champagne die wij vandaag de dag kennen. Door al zijn belangrijke toevoegingen in dit proces wordt hij ook wel ‘de vader van de Champagne’ genoemd. Zijn technieken worden tegenwoordig nog steeds gebruikt en deze noemen we de ‘méthode traditionnelle’. Bruisende wijn mag dan ook alleen champagne genoemd worden als het uit de Franse Champagnestreek komt, de juiste druiven zijn gebruikt en volgens de méthode traditionnelle is gemaakt.

De evolutie van het champagneglas

Dat de Champagne moet voldoen aan verschillende eisen weet je nu. Maar minstens net zo belangrijk is het glas waaruit je het drinkt. De vorm van een glas heeft namelijk invloed op hoe jij de geur of smaak waarneemt.

De coupe
Dit vind ik persoonlijk dus een leuk verhaal. De eerste Champagne werd geschonken in de champagnecoupe: brede en platte glazen. We gebruiken ze tegenwoordig wel eens voor cocktails of sorbetijs. Ze zeggen dat dit glas is ontworpen naar de vorm van de borsten van Marie Antoinette, de vrouw van Lodewijk XVI. Dit glas bleek niet zo geschikt voor champagne. Door de wijde bovenkant van het glas verdwijnen de bubbels snel en vervliegt de geur. En omdat geur natuurlijk een belangrijk onderdeel is van smaak, is dat best wel zonde.

De flûte
Dit is het champagneglas dat de meeste mensen wel in huis hebben: de flûte. Door de hoogte kunnen de bubbels opstijgen en omdat het glas smal is zal de geur niet zo snel vervliegen als bij de coupe. Goede flûtes hebben een dunne wand, zodat het glas zich snel aanpast aan de temperatuur van de Champagne. Dit zorgt er dan weer voor dat de smaak van de champagne minder snel beïnvloedt wordt door de temperatuur van buitenaf.

Tulip
Echte champagnekenners zullen waarschijnlijk zeggen dat dit het beste glas is om Champagne uit te drinken. Doordat de onderkant (en vaak de mond) van het glas iets breder zijn gemaakt, komt de geur van de Champagne beter vrij. Dit zorgt dus voor de perfecte smaakervaring.

Champagne voor dummies

Brut, Doux, Extra-sec. Het is niet heel gek als je geen idee hebt wat deze termen inhouden. Het is waarschijnlijk minder ingewikkeld dan je denkt. De termen duiden de zoetheid van champagne aan. Hoe meer suiker er is toegevoegd, hoe zoeter de champagne is. Je kunt ze verdelen over een aantal niveaus:

  • Extra-brut     0 – 6 gram suiker per liter toegevoegd
  • Brut              6 – 15 gram suiker per liter toegevoegd
  • Sec                17 – 35 gram suiker per liter toegevoegd
  • Demi-sec     33 – 50 gram suiker per liter toegevoegd
  • Doux             > 50 gram suiker per liter toegevoegd

Dan heb je ook nog verschil in druiven. Zoals ik eerder al vertelde moet champagne aan bepaalde restricties voldoen voordat het champagne mag heten. Zo mag het alleen gemaakt worden met 3 verschillende druivenrassen, namelijk: Chardonnay, Pinot Noir en Pinot Meunier. Meestal zal de champagne een mengsel van deze drie druivenrassen zijn, maar er zijn natuurlijk ook uitzonderingen.

  • Blanc des Blancs
    In dit geval zijn er alleen witte chardonnay-druiven gebruikt.
  • Blanc des Noirs
    Staat dit vermeld op de fles? Dan is er alleen gebruik gemaakt van het sap van blauwe Pinot Noir en/of Pinot Meunier-druiven.

Om het nog wat makkelijker te maken kun je champagnes ook verdelen in jaargangen. Je hebt flessen met een jaargang en ook zonder jaargang. Het belangrijkste verschil is de rijpingstijd.

  • Champagne sans mellésime
    Dit is de meest voorkomende champagne en zul je dus waarschijnlijk vaker tegenkomen: champagne zonder jaargang (non-vintage). Deze champagne is makkelijker te maken, omdat het minder lang hoeft te rijpen.
  • Champagne mellésime
    Dit zijn unieke champagnes en dat is ook te zien aan de prijs. Deze vintage bubbels moeten minimaal 3 jaar rijpen voordat ze verkocht mogen worden.

Wijn tips voor de feestdagen

Miljuschka Witzenhausen
Miljuschka Witzenhausen is bekend als tv-kok, all round food expert bij RTL Boulevard en ze maakt culinaire reizen voor 24Kitchen. Op Miljuschka.nl neemt ze je mee in haar wereld, deelt ze de lekkerste recepten met je, geeft de beste kooktips en laat je zien dat goed en lekker eten echt niet ingewikkeld hoeft te zijn.